Η Μείωση Βλάβης στο επίκεντρο της δημόσιας υγείας

Σημαντικές παρεμβάσεις στο Harm Reduction Conference 2025

Η ανάγκη για επιστημονικά τεκμηριωμένες, ρεαλιστικές και πολυεπίπεδες στρατηγικές πρόληψης, που μπορούν να βελτιώσουν τη δημόσια υγεία και να περιορίσουν τις μακροπρόθεσμες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις των χρόνιων νοσημάτων, βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων στο Harm Reduction Conference 2025. 

Μεταξύ των σημαντικών παρεμβάσεων που ξεχώρισαν ήταν αυτές του Ιάκωβου Καργαρώτου, Αντιπροέδρου της Παπαστράτος (θυγατρικής της Philip Morris International στην Ελλάδα), του διακεκριμένου καθηγητή Καρδιολογίας του University College London, John Deanfield, και του Γενικού Διευθυντή της Philip Morris Cyprus, Γρηγόρη Καμπέρη.

Ο όρος «μείωση βλάβης» περιγράφει μια προσέγγιση βασισμένη στην επιστήμη και την καινοτομία, που στοχεύει στον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών των επιβλαβών συνηθειών ή παραγόντων κινδύνου, προσφέροντας εφαρμόσιμες λύσεις και εναλλακτικές επιλογές στους πολίτες. 

Ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία σε τομείς όπως η υγεία, η διατροφή, η οδική ασφάλεια, η προστασία της ιδιωτικότητας, το περιβάλλον και ο τομέας του καπνού. Η προσέγγιση αυτή συνιστά ουσιαστικό εργαλείο για τον περιορισμό του ατομικού και συλλογικού κόστους που επιφέρουν χρόνια προβλήματα.

Κατά την ομιλία του, ο καθηγητής John Deanfield εστίασε στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, την κυριότερη αιτία θανάτου στην Κύπρο. «Η ζωή μας», ανέφερε εμφατικά, «μπορεί να έχει γίνει μακροβιότερη, αλλά όχι απαραίτητα πιο υγιής». Υπογράμμισε τη σημασία της έγκαιρης παρέμβασης στην πρόληψη των νόσων και περιέγραψε τη δεκαετία που προηγείται της εκδήλωσής τους ως τη «χρυσή δεκαετία» στη ζωή ενός ανθρώπου – μια κρίσιμη περίοδο με καθοριστικό ρόλο για τη μακροχρόνια υγεία. 

«Η μείωση βλάβης, ως σύγχρονη στρατηγική, δίνει έμφαση στην αλλαγή συνηθειών από νωρίς, με στόχο την ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αποσυμφόρηση των συστημάτων υγείας και της οικονομίας», τόνισε και πρόσθεσε: «Μέσα από λύσεις που αφορούν στη διατροφή, την άσκηση, την ενημέρωση, αλλά και την τεχνολογική υποστήριξη της καθημερινής φροντίδας της υγείας, δημιουργούνται νέα δεδομένα για την πρόληψη. Η επιστήμη, σε συνεργασία με την καινοτομία, προσφέρει ρεαλιστικά εργαλεία και πρακτικές που μπορούν να υιοθετηθούν άμεσα από άτομα, οργανισμούς και κυβερνήσεις».

Στη δική του παρέμβαση, ο Ιάκωβος Καργαρώτος, Αντιπρόεδρος της Παπαστράτος, ανέδειξε το κάπνισμα ως ένα από τα σοβαρότερα και πλέον επίμονα προβλήματα της δημόσιας υγείας. Όπως επισήμανε, «πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να καπνίζουν, ένας αριθμός που, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αναμένεται να παραμείνει σταθερός τις επόμενες δεκαετίες». 

Αυτό, όπως σημείωσε, καταδεικνύει την περιορισμένη αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων περιοριστικών πολιτικών. Αναφερόμενος σε διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, επεσήμανε ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Σουηδία έχουν αναγνωρίσει τη διαφορετικότητα των εναλλακτικών προϊόντων καπνού και τα αξιοποιούν ως εργαλεία μείωσης βλάβης.  

Υπογράμμισε ότι «η μείωση της βλάβης και τα αντίστοιχα τέτοια προϊόντα μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, επικουρικά στις  στρατηγικές πρόληψης και διακοπής, και να μεγιστοποιήσουν το θετικό αποτέλεσμα, που είναι η επιτάχυνση της μείωσης του καπνίσματος τσιγάρου». Κατέληξε εμφαντικά, λέγοντας: 

 «Η διακοπή είναι η καλύτερη επιλογή για κάθε καπνιστή. Για όσους  δεν διακόπτουν, τα προϊόντα που δυνητικά μπορούν να μειώσουν την  βλάβη είναι η εναλλακτική που δεν πρέπει να αγνοούμε. Δεν μπορούμε να περιμένουμε 30 χρόνια για πλήρεις επιδημιολογικές μελέτες όταν ήδη γνωρίζουμε ότι το τσιγάρο είναι το πλέον βλαβερό προϊόν πρόσληψης νικοτίνης. Στην περίπτωση του καπνίσματος η απραξία έχει πραγματικό ανθρώπινο κόστος».

Ο Γενικός Διευθυντής της Philip Morris Cyprus, Γρηγόρης Καμπέρης, από την πλευρά του, επεσήμανε πως η καινοτομία βρίσκεται στον πυρήνα της προσέγγισης για τη μείωση της βλάβης.  «Επενδύουμε στην επιστήμη και την τεχνολογία για να αναπτύξουμε καλύτερες εναλλακτικές έναντι του τσιγάρου,  προϊόντα που λειτουργούν σε απουσία καύσης, η οποία αποτελεί την  αιτία της βλάβης που προκαλεί   το κάπνισμα τσιγάρου». 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Υπογραμμίζοντας τη σημασία της ενημέρωσης του κοινού σημείωσε: «Είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλίζουμε ότι οι ενήλικοι καπνιστές έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστη πληροφόρηση και υποστήριξη, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν αποφάσεις, βασισμένες στην επιστημονική τεκμηρίωση και την τεχνολογία».