Εκτεθειμένοι σε κινδύνους οι πλείστοι εργαζόμενοι

Στις σοβαρές επιπτώσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή στην ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων σε όλες τις περιοχές του κόσμου, αναφέρεται έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση, με τίτλο «Διασφάλιση της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα», 70% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού, είναι πιθανό να εκτεθεί σε κινδύνους για την υγεία, οι οποίοι σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.

«Οι εργάτες είναι μεταξύ εκείνων που εκτίθενται περισσότερο στους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής, αλλά συχνά δεν έχουν άλλη επιλογή από το να συνεχίσουν να εργάζονται ακόμα και αν οι συνθήκες είναι επικίνδυνες».

«Ειδικά οι εργάτες σε φτωχότερες χώρες, είναι πιο ευάλωτοι στους κινδύνους των ακραίων καιρικών φαινομένων όπως οι καύσωνες, οι ξηρασίες, οι δασικές πυρκαγιές και οι τυφώνες, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό,  γιατί είναι συχνά οι πρώτοι που εκτίθενται ή γιατί εκτίθενται για μεγαλύτερες περιόδους και με μεγαλύτερη σφοδρότητα», αναφέρει η έκθεση.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που ανέλυσε η ILO, εκτιμάται ότι περισσότεροι από 2,4 δισεκατομμύρια εργαζόμενοι (από παγκόσμιο εργατικό δυναμικό 3,4 δισεκατομμυρίων) είναι πιθανό να εκτεθούν σε υπερβολική ζέστη κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.

Η έκθεση αναφέρει ότι πολλές επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων έχουν συνδεθεί με την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, των καρδιαγγειακών παθήσεων, των αναπνευστικών παθήσεων, της νεφρικής δυσλειτουργίας και των συνθηκών ψυχικής υγείας.

Οι επιπτώσεις σε αριθμούς

Με βάση τα στοιχεία που αναφέρονται στην έκθεση:

•1,6 δισ. εργαζόμενοι εκτίθενται στην υπεριώδη ακτινοβολία, με περισσότερους από 18.960 θανάτους ετησίως που προέρχονται από μη μελανωματικό καρκίνο του δέρματος να σχετίζονται με την εργασία.

•1,6 δισ. πιθανόν να εκτεθούν σε ατμοσφαιρική ρύπανση στους χώρους εργασίας, με αποτέλεσμα ετήσιο αριθμό θανάτων εώς και 860 χιλ. εργαζομένων σε εξωτερικούς χώρους, που σχετίζονται με την εργασία.

•Πάνω από 870 εκατ. εργαζόμενοι στη γεωργία, είναι πιθανό να εκτίθενται σε φυτοφάρμακα, με περισσότερους από 300 χιλ. θανάτους να αποδίδονται σε δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα ετησίως.

•15 χιλ. θάνατοι σχετίζονται με την εργασία κάθε χρόνο λόγω έκθεσης σε παρασιτικές και μεταδιδόμενες ασθένειες.

«Είναι σαφές ότι η κλιματική αλλαγή δημιουργεί ήδη σημαντικούς πρόσθετους κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων», δήλωσε η επικεφαλής στην ILO, Manal Azzi.

Ανάγκη επανεξέτασης των νομοθεσιών 

«Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη αυτές τις προειδοποιήσεις. Οι προβληματισμοί για την επαγγελματική ασφάλεια και υγεία πρέπει να γίνουν μέρος των δράσεων όλων των κρατών. Η εργασία σε ασφαλή και υγιή περιβάλλοντα αναγνωρίζεται ως μία από τις θεμελιώδεις αρχές και δικαιώματα των εργαζομένων», σύμφωνα με την έκθεση.

Όπως σημειώνεται, καθώς οι κίνδυνοι αυξάνονται, είναι απαραίτητο να επανεξεταστούν οι υπάρχουσες νομοθεσίες ή να δημιουργηθούν νέοι κανονισμοί και οδηγίες.

Κάποιες χώρες, έχουν βελτιώσει την προστασία των εργατών από τις υψηλές θερμοκρασίες, όπως το Κατάρ, η πολιτική του οποίου δέχτηκε έντονη κριτική κατά την προετοιμασία της διοργάνωσης του Παγκόσμιου Κυπέλου Ποδοσφαίρου το 2022.

Ωστόσο, όπως διαπιστώνεται, οι κανόνες για την αντιμετώπιση άλλων κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα, όπως η αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων στη γεωργία είναι λιγότερο διαδεδομένοι.

Επιπλέον, η ILO τονίζει την ανάγκη για συλλογικές προσπάθειες για την ανάπτυξη και εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων την προστασία των εργαζομένων σε όλο τον κόσμο.

Μιλώντας στο YgeiaWatch, o Επίκουρος Καθηγητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Δρ. Θεόδωρος Λύτρας, ανέφερε ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα πολύπλοκο και πολυδιάστατο φαινόμενο, το οποίο στον τομέα υγείας και ασφάλειας δημιουργεί καινούργιους κινδύνους για τους εργαζομένους, ενώ επηρεάζει άλλους υφιστάμενους.

«Έτσι η κλιματική αλλαγή μας αναγκάζει να επαναξιολογήσουμε από την αρχή όλους αυτούς τους κινδύνους και τις στρατηγικές μας για την προστασία των εργαζομένων», επεσήμανε.

Σύμφωνα με τον Δρ. Λύτρα η διαχείριση των κινδύνων στο χώρο εργασίας είναι αρμοδιότητα του τεχνικού ασφαλείας και του ιατρού εργασίας, οι οποίοι θα πρέπει να απολαμβάνουν την πλήρη υποστήριξη του εργοδότη στο έργο τους.

«Περιλαμβάνει την αναγνώριση των κινδύνων, την εκτίμηση της ευπάθειας κάθε εργαζόμενου σε αυτούς και την ολοκληρωμένη στρατηγική ελέγχου των κινδύνων με μέτρα τεχνικά, οργανωτικά και μέτρα ατομικής προστασίας», σημείωσε.

Ο έλεγχος των κινδύνων ξεκινά από τα τεχνικά μέτρα, προσθέτει ο κ. Λύτρας, τονίζοντας ότι αυτά έχουν τη μέγιστη προτεραιότητα, ώστε να εξαλείφονται ή να μειώνονται οι κίνδυνοι.

Ακολουθούν τα οργανωτικά μέτρα, που αποσκοπούν στη μείωση της έκθεσης των εργαζομένων σε κινδύνους.

«Τα μέτρα ατομικής προστασίας είναι η τελευταία γραμμή άμυνας απέναντι στους κινδύνους και δε πρέπει να υποκαθιστούν τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, παρ'ότι δυστυχώς αυτό συμβαίνει στην πράξη αρκετές φορές», παρατήρησε.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τεχνικά μέσα σύμφωνα με τον Δρ. Λύτρα περιλαμβάνουν:

• Κλιματισμό σε εσωτερικό χώρο εργασίας, εγκατάσταση σκιάστρων σε εξωτερικό χώρο εργασίας
• Οχήματα με κλειστή κλιματιζόμενη καμπίνα (π.χ. φορτηγά, γερανοί)
• Απομόνωση μηχανημάτων που εκλύουν θερμότητα, προσαρμογή διαδικασιών
• Παροχή χώρων ψύξης και νερού, με εύκολη πρόσβαση

Οργανωτικά μέτρα στο χώρο εργασίας:

• Προσαρμογή ωραρίου για αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες και ήλιο
• Προγραμματισμός εργασιών με καταπόνηση για ψυχρότερες ώρες (νωρίς το πρωϊ, αργά το απόγευμα)
• Συχνά διαλείμματα (σε κατάλληλο, ψυχρό και σκιερό περιβάλλον)
• Εργασία σε ζεύγη (ώστε ο ένας να προσέχει την καταπόνηση του άλλου)

Μέτρα ατομικής προστασίας στο χώρο εργασίας

• Κατάλληλος (ανακλαστικός) ρουχισμός, αντιηλιακή κρέμα
• Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) όπως γιλέκο ψύξης, καπέλο ψύξης
• Εκπαίδευση για στρατηγικές αυτοπροστασίας έναντι των κινδύνων

Την ίδια ώρα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), έχει δεσμευτεί να διερευνήσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των πολιτικών προσαρμογής στην επαγγελματικής ασφάλειας και υγεία (ΕΑΥ) των εργαζομένων, καθώς και να παράσχει πρακτική καθοδήγηση για τη διαχείριση των επαγγελματικών κινδύνων, καταρτίζοντας σχετικό οδηγό σε 20 διαφορετικές γλώσσες.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη